Liczebniki po niemiecku – poradnik dla Polaków

Redakcja | Bez kategorii | 9 września 2024

Nauka języka niemieckiego może być fascynującą przygodą, ale niektóre aspekty gramatyki potrafią przysporzyć trudności nawet zaawansowanym uczniom. Jednym z takich elementów są liczebniki. 

Dlaczego liczebniki są ważne?

Liczebniki są nieodłączną częścią codziennej komunikacji. Używamy ich do wyrażania ilości, dat, czasu, cen i wielu innych informacji liczbowych. Poprawne stosowanie liczebników w języku niemieckim jest kluczowe dla efektywnej komunikacji i uniknięcia nieporozumień. Szczególnie w pracy na magazynie znajomość języka niemieckiego, nie jest tak konieczna, jak właśnie liczebniki.

Podstawowe liczebniki główne

Zacznijmy od podstaw. Oto liczebniki od 0 do 20 w języku niemieckim:

Liczebniki od 11 do 19 tworzone są według prostego wzoru: [liczebnik] + zehn, z kilkoma wyjątkami:

• 11 – elf
• 12 – zwölf
• 16 – sechzehn (zamiast “sechszehn”)
• 17 – siebzehn (zamiast “siebenzehn”)

Tworzenie liczebników powyżej 20

Dla liczb powyżej 20, niemiecka gramatyka stosuje następującą zasadę: najpierw wymawiamy jednostki, potem dziesiątki. Na przykład:

• 21 – einundzwanzig (dosłownie: “jeden i dwadzieścia”)
• 35 – fünfunddreißig (“pięć i trzydzieści”)
• 49 – neunundvierzig (“dziewięć i czterdzieści”)

Ta zasada obowiązuje dla wszystkich liczb do 99. Warto zauważyć, że liczebnik “eins” traci końcówkę “s”, gdy jest używany w liczbach złożonych.

Setki, tysiące i miliony

Przy tworzeniu większych liczb, zasada “jednostki przed dziesiątkami” nadal obowiązuje, ale dodajemy do niej setki, tysiące czy miliony:

• 100 – (ein)hundert
• 1000 – (ein)tausend
• 1 000 000 – eine Million

Przykłady:

• 237 – zweihundertsiebenunddreißig
• 1542 – eintausendfünfhundertzweiundvierzig
• 2 345 678 – zwei Millionen dreihundertfünfundvierzigtausendsechshundertachtundsiebzig

Liczebniki porządkowe

Liczebniki porządkowe w języku niemieckim tworzone są przez dodanie końcówki “-te” do liczebników głównych od 1 do 19 (z kilkoma wyjątkami) oraz końcówki “-ste” dla liczb od 20 wzwyż. Oto kilka przykładów:

• 1. – erste (wyjątek)
• 2. – zweite
• 3. – dritte (wyjątek)
• 4. – vierte
• 20. – zwanzigste
• 21. – einundzwanzigste
• 100. – hundertste

Pamiętaj, że liczebniki porządkowe w języku niemieckim odmieniają się jak przymiotniki, co oznacza, że muszą zgadzać się z rzeczownikiem pod względem rodzaju, liczby i przypadku.

Liczebniki ułamkowe

W języku niemieckim liczebniki ułamkowe tworzone są przez dodanie przyrostka “-tel” do liczebników od 3 do 19, oraz “-stel” dla liczb powyżej 20. Wyjątkami są:

• 1/2 – ein halb lub eine Hälfte
• 1/3 – ein Drittel
• 1/4 – ein Viertel

Przykłady:

• 1/5 – ein Fünftel
• 3/4 – drei Viertel
• 1/20 – ein Zwanzigstel

Liczebniki mnożne i wielorakie

Liczebniki mnożne w języku niemieckim tworzone są przez dodanie przyrostka “-fach” lub “-mal” do liczebnika głównego:

• einfach / einmal – pojedynczy / raz
• zweifach / zweimal – podwójny / dwa razy
• dreifach / dreimal – potrójny / trzy razy

Liczebniki wielorakie tworzone są przez dodanie przyrostka “-erlei”:

• einerlei – jednego rodzaju
• zweierlei – dwóch rodzajów
• dreierlei – trzech rodzajów

Praktyczne zastosowanie liczebników

Znajomość liczebników jest kluczowa w wielu sytuacjach życia codziennego. Oto kilka przykładów:

1. Podawanie czasu

W języku niemieckim czas podaje się nieco inaczej niż w polskim:

• 8:15 – Viertel nach acht (kwadrans po ósmej)
• 8:30 – Halb neun (wpół do dziewiątej)
• 8:45 – Viertel vor neun (kwadrans przed dziewiątą)

2. Daty

Przy podawaniu dat używamy liczebników porządkowych:

• 1. Januar 2024 – am ersten Januar zweitausendvierundzwanzig
• 15. März 1990 – am fünfzehnten März neunzehnhundertneunzig

3. Ceny

Przy podawaniu cen w euro, używamy liczebników głównych:

• 12,50 € – zwölf Euro fünfzig (Cent)
• 99,99 € – neunundneunzig Euro neunundneunzig (Cent)

Wskazówki dla Polaków uczących się niemieckich liczebników

1. Regularnie ćwicz wymowę – niektóre liczebniki niemieckie mogą być trudne do wymówienia dla Polaków, szczególnie te zawierające głoski “ü” czy “ch”.
2. Zwróć uwagę na odwrócony szyk w liczbach dwucyfrowych (np. einundzwanzig) – to może być mylące na początku, ale z czasem stanie się naturalne.
3. Ucz się liczebników w kontekście – zamiast uczyć się ich na pamięć, staraj się używać ich w zdaniach i realnych sytuacjach.
4. Korzystaj z aplikacji i gier edukacyjnych – istnieje wiele narzędzi online, które mogą pomóc w nauce liczebników poprzez interaktywne ćwiczenia.
5. Praktykuj regularne odliczanie – zarówno w przód, jak i wstecz. To pomoże ci oswoić się z wymową i kolejnością liczebników.

Podsumowanie

Opanowanie liczebników w języku niemieckim może wydawać się trudne na początku, ale z systematyczną praktyką staje się coraz łatwiejsze. Pamiętaj, że kluczem do sukcesu jest regularne używanie liczebników w codziennych sytuacjach. Nie zniechęcaj się początkowymi trudnościami – każdy błąd to okazja do nauki.

Mamy nadzieję, że ten przewodnik pomoże ci lepiej zrozumieć i stosować liczebniki w języku niemieckim. Pamiętaj, że nauka języka to proces, który wymaga czasu i cierpliwości. Z odpowiednim nastawieniem i praktyką, wkrótce będziesz swobodnie posługiwać się niemieckimi liczebnikami w mowie i piśmie.

Viel Erfolg beim Lernen! (Powodzenia w nauce!)